Sociale teams kunnen nog wat leren van politie

Want hoewel de meeste teams de allerbeste bedoelingen hebben is het de vraag of alle teamleden wel hard en effectief genoeg werken. En voordat iedereen nou meteen boven in de gordijnen zit, mijn observatie is gebaseerd op verschillende situaties die ik in de praktijk ben tegengekomen. Het is absoluut niet mijn bedoeling om te generaliseren en ik wil mijn ervaringen alleen maar gebruiken om te waarschuwen voor gemakzucht.

De sociale teams hebben natuurlijk een spannende en onstuimige tijd achter de rug. De teams werden samengesteld en professionals vanuit allerlei disciplines moesten integraal met elkaar gaan samenwerken als generalisten. Overal hebben mensen zich vol overgave ingezet voor die teamvorming en de nieuwe manier van werken. Nu die formaties achter de rug zijn en de inkoop is geregeld verkeren de teams wat dat betreft in wat rustiger vaarwater. Maar dat mag nog geen reden zijn om op onze lauweren te rusten en te vervallen in gemakzucht. We moeten wel verder!

Laat ik uitleggen wat ik heb zien gebeuren en waarom ik deze waarschuwing wil laten horen. Het is niet ongebruikelijk voor een sociaal professional om de eerste afspraak van de dag in te plannen om 10 uur. Het gaat er in dit geval vooral om wat je met je tijd daarvóór doet. Een prima gelegenheid toch om ‘het papierwerk’ te doen: mail lezen, stukken doornemen, rapportages uitwerken, telefoontjes plegen, om maar wat te noemen. Ik merk echter dat er best wel wat sociaal werkers zijn die rechtstreeks vanuit huis naar hun eerste afspraak gaan. Waarmee de werkdag dus feitelijk pas begint om 10 uur.

En ’s middags zie je dan iets vergelijkbaars gebeuren. De laatste afspraak is om 15:00 uur, maar zeker in geval van zorg mijdende cliënten komt het nogal eens voor dat iemand niet thuis blijkt te zijn. De sociaal werker maakt nog een ommetje, probeert het om tien voor half vier nog eens, om het er uiteindelijk maar bij te laten. En ja, tegen die tijd is het de moeite niet meer om nog terug te gaan naar kantoor. De beslissing om dan toch maar naar huis te gaan is snel gemaakt. Waardoor de werkdag om 15:00 uur ten einde komt en in zo’n geval dus kan bestaan uit 5 uur effectief werken. Dat staat in schril contrast met eventuele klachten over een te hoge werkdruk en oplopende wachtlijsten.

Vergelijk dat eens met de gang van zaken bij de politie. Bij een dienst die begint om 07:00 uur zorgt een medewerker ervoor ruim op tijd aanwezig te zijn. Uniform aantrekken, kopje koffie erbij, even bijkletsen, en vervolgens stipt om 07:00 uur present bij de briefing. De collega’s van de nachtdienst willen hun dienst graag afsluiten, dus alleen daarom al is het ongepast om te laat te komen. Uiterlijk 14.45 is iedereen weer binnen, om vervolgens het laatste kwartier te besteden aan een gerichte debriefing. Bijzonderheden worden genoteerd en gaan mee in de briefing voor de avondploeg. Kort, concreet en krachtig, op basis van betrouwbare informatie.

Wat ik met dit verhaal wil benadrukken is dat we verantwoord met onze uren moeten omgaan. Voordat we ons beklagen over de werkdruk en de grenzen van het haalbare benadrukken, moet iedereen eerst eens bij zichzelf te rade gaan of we de werktijden wel optimaal benutten.

Waarom niet starten met een korte gezamenlijke briefing om 09:00 uur? En dan de eerste afspraken om half tien? En om half vijf is iedereen weer binnen, om af te sluiten met een korte debriefing. Ik durf te voorspellen dat de productie met 30% omhoog gaat. Maar ja, daar heeft wel iedereen een ijzeren discipline voor nodig. Het is aan de sociaal werkers om te bewijzen dat ze die wel degelijk hebben!