Situationeel leiderschap 2.0

Situationeel leiderschap is een manier van leidinggeven waarbij je inspeelt op de situatie, oftewel je team en de taken die uitgevoerd moeten worden.

Situationeel leiderschap en VUCA

Wie ‘situationeel leiderschap’ zegt, zegt ‘Hersey & Blanchard’. Paul Hersey en Kenneth Blanchard publiceerden in 1969 ‘Management of Organizational Behaviour’. In dit meesterwerk lanceerden zij de inmiddels wereldberoemde theorie over situationeel leiderschap. Sinds het verschijnen van ‘Management of Organizational Behaviour’, is de wereld drastisch veranderd. Voldoet die oude theorie van situationeel leiderschap nog wel voor de leiders van nu?

Wat je moet weten

Je kent de definitie. Situationeel leiderschap is een manier van leidinggeven waarbij je inspeelt op de situatie, oftewel je team en de taken die uitgevoerd moeten worden. Jij past je stijl aan bij wat de situatie of je medewerkers van je vragen.

RadarVertige-Mark-Leidelmeijer-Situationeel-Leiderschap
Pas je leiderschapsstijl aan

Vijftig jaar verder: FOMO en VUCA

Je kent de wereld waarin we tegenwoordig leven. Die lijkt wel een snelkookpan. De dynamiek en complexiteit in de markt en in organisaties nemen voortdurend toe. FOMO grijpt om zich heen: fear of missing out. Die angst om iets te missen is begrijpelijk: veranderingen voltrekken zich in rap tempo en volgen elkaar steeds sneller op. Veel ontwikkelingen zijn onvoorspelbaar en on(be)grijpbaar. In de Verenigde Staten bestaat voor een dergelijke context een mooie term: VUCA, een acroniem voor volatile, uncertain, complex en ambiguous. Bijft situationeel leiderschap ons antwoord?

Een VUCA-context vraagt nogal wat van jou als leider:

  • Het vermogen om soepel om te gaan met verandering.
  • De power om in alle turbulentie een eigen koers te bepalen.
  • Zowel wendbaar als koersvast zijn, dat is de kunst. Je moet dus weten waar je voor staat, waar je voor gaat en doen wat nodig is.

Een VUCA-wereld vraagt om gamechangers: leiders die, onder uitdagende omstandigheden, het beste naar boven brengen en een positief verschil maken. Sterk, wendbaar en koersvast. De vraag is daarom: hoe word je een gamechanger?

RadarVertige gelooft dat meesterlijk situationeel leiderschap nog altijd het verschil maakt in het publiek domein. Op basis van kennis en gedegen wetenschappelijk onderzoek. Wat wij daarvan weten, delen wij met jou.

RadarVertige-Mark-Leidelmeijer-Situationeel-Leiderschap
Welke leiderschapsrol kies jij?

Wat betekent situationeel leiderschap voor de leider van vandaag?

Is situationeel leiderschap iets voor de leider van vandaag? Jazeker, de ijzersterke formule van Hersey en Blanchard heeft nog niets aan kracht ingeboet. Wel moeten we hem aanpassen aan de eisen van de huidige tijd: VUCA!

In een VUCA-wereld gaat het niet alleen om het kiezen van de juiste leiderschapsstijl, maar ook om het kiezen van de juiste leiderschapsrol. Coach, strateeg, organisator, ondernemer, de leider van vandaag is het allemaal!

Vier werkvelden, vier leiderschapsrollen, één middenstip

In onze visie heb jij als leider in een VUCA-context een belangrijke rol op vier ‘werkvelden’: inspelen op verandering (effectiviteit), het realiseren van resultaten (productiviteit), werken volgens afspraak (efficiency) en het ontwikkelen van medewerkers (vitaliteit). Bij elk van deze werkvelden hoort in een specifieke rol van jou als leidinggevende. Met de klok mee ziet dat er als volgt uit.

RadarVertige-Mark-Leidelmeijer-Situationeel-Leiderschap
Jouw rollen als leidinggevende
  • Het werkveld rechtsboven staat voor het inspelen op verandering door innovatie, het uitdragen van een visie en inlevingsvermogen. De rol die je hier als leider hebt, is die van de strateeg.
  • Het werkveld rechtsonder staat voor het realiseren van resultaten door het formuleren van doelstellingen, het stellen van prioriteiten en sturen op de taakuitvoering. In dit werkveld heb je als leidinggevende de rol van ondernemer.
  • Het werkveld linksonder staat voor het werken volgens afspraak door het controleren van het werk, bijsturen en het monitoren van de voortgang. De rol die je hier hebt, is die van de organisator.
  • Het werkveld linksboven staat voor het ontwikkelen van medewerkers en het optimaliseren van de onderlinge samenwerking door te motiveren en coachen. Als leidinggevende heb je in dit werkveld de rol van coach.

Hoe pas je situationeel leiderschap toe in een VUCA-context? Vanaf de middenstip!

Situationeel leiderschap in een VUCA-context is een dynamische mix van deze vier rollen. Een succesvolle leidinggevende werkt continu aan twee aspecten:

  1. Het aanscherpen van de vaardigheden die nodig zijn om de vier leiderschapsrollen goed in te vullen.
  2. De bedrevenheid om soepel te schakelen tussen deze rollen.

Wil je hierin succesvol zijn? Gebruik ons model dan als een kompas om in verschillende praktijksituaties je aanpak te kiezen. Je start steeds op de middenstip, in het centrum van het model.

Op de middenstip maak je een analyse van de situatie en dan bepaal je wat je gaat doen en hoe je het aanpakt. Welke aanpak je kiest, is afhankelijk van de situatie, je medewerker(s) en het effect dat je in die specifieke situatie wilt bereiken.

Met de vier verschillende aanvliegroutes sorteer jij verschillende effecten:

  • Wil jij bereiken dat je medewerker het grotere geheel snapt? Kies dan voor de rol van strateeg.
  • Wil jij bereiken dat je medewerker op het juiste spoor komt of blijft? Kies dan voor de rol van ondernemer.
  • Wil jij bereiken dat je medewerker zich aan de afspraken houdt? Kies dan voor de rol van organisator.
  • Wil jij bereiken dat je medewerker zichzelf verder ontwikkelt? Kies dan voor de rol van coach.
RadarVertige-Mark-Leidelmeijer-Situationeel-Leiderschap
Situationeel leiderschap in een VUCA-context

Meesterlijk situationeel leiderschap in VUCA-context

Kortom: waar het bij situationeel leiderschap in VUCA-context altijd om gaat, is dat je niet handelt vanuit een impuls. Neem notie van de gehele situatie die je voor je hebt en maak dan een bewuste, doordachte keuze voor je aanpak. Met het oog op het gewenste effect. Vanuit daar handel je. Dat is situationeel leiderschap in VUCA-context. Meesterlijk!

  • Welke leiderschapsrol ligt jou het best? Klik hier en doe de quickscan 
  • Meer weten? Klik hier en download de whitepaper 
  • Verder verdiepen? Klik hier voor het boek ‘Hoe tem je een dinosaurus? Vitaal leiderschap in een veranderende wereld’

Wil je weten hoe je jouw situationeel leiderschap vergroot? Neem contact op met RadarVertige.

Bel 06 – 815 90 845 of mail m.leidelmeijer@radarvertige.nl